Erbo-de-muret
Plantago alpina
Plantaginaceae
Nom en français : Plantain des Alpes.
Descripcioun :L'erbo-de-muret es un plantage d'auto mountagno que trachis dins li pelouso e li coumbo à nèu. La maje-part di flour soun longo e primo e quauquis uno bèn mai courteto en triangle e dessecado à la flouresoun.
Usanço :Coume forço plantage, l'erbo-di-muret es uno planto manjadisso e vertuouso. Li fueio se manjon en ensalado o cuecho, alor que li bouroun se podon adouba e manja coume de tapeno. Ei vertuouso pèr assana e souda li plago, li pougnaduro de tavan e d'un biais generau es astringènto e remoulissènto.
Port : Erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Plantago
Famiho : Plantaginaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Plantago alpina L., 1753
(= Plantago maritima subsp. alpina (L.) O.Bolòs & Vigo, 1983 )
Estranglo-loup
Aconitum lycoctonum
Ranunculaceae
Àutri noum : Tuo-loup, Toro-jauno, Fueio-de-pesou, Touàra, Acounit.
Noms en français : Aconit tue-loup, Coqueluchon jaune.
Descripcioun :Planto renadivo proun grando qu'a de fueio bèn verdo e telado. Li flour soun d'un jaune palinèu emé un casco que resto estré à la baso (au contro de Aconitum anthora). La subsp. presentado eici, ié dison vulparia.
Usanço :L'estranglo-loup es uno planto di proun empouisounanto. Caup d'alcalouïdo (l'acounitino) que paraliso lou cors e majamen l'alenamen, ço que douno la mort. A passa tèms se n'en servié pèr tua li loup e li rèinard e peréu, coume lou rapourto Mistral (TdF), contro li pesou (Fueio-de-pesou). Bèn dousado, a pamens d'ùni prouprieta interessanto (vèire çai-souto).
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Aconitum
Famiho : Ranunculaceae
Ordre : Ranunculales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2,5 à 3 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2300 m
Aparado : Noun
Remarco :
Juliet à avoust
Liò : Bos fres
- Prado à rousèu
- Ribo d'aigo
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Aconitum lycoctonum L., 1753